Kafein Nelerde Var? Kafein İçeren İçecekler Nelerdir? Kafein, doğru ölçüde tüketilmesi halinde fazlasıyla faydalı bir madde. Ancak zaman zaman zararlı yönleri de olabilmekte. Kafein nedir, kafein etkileri, kafein faydaları, kafein zararları gibi akla takılan soruları sizler için detaylıca araştırdık.

KAFEİN NEDİR?

Kafein, 1819 tarihinde Friedrich Ferdinand Runge adlı Alman bir kimyager tarafından farkedilmiştir. Kahve, çay, kakao gibi yaprak veya meyve şeklindeki besinlerde doğal halde bulunan uyarıcı etkilere sahip bir madde oluyor. Bu besinler arasında en çok kahve içerisinde yer alır, bu sebepten kahveyle özdeşleşmiştir. Enerji içeceklerine ve kola gibi hazır içeceklere de sonradan eklenir. Beynimizdeki nöronlar uykuda olmadığımız sürelerde çalışırlar. Bu süreçte adenozin adlı reseptörlere bağlı bir madde oluşur ve reseptörler sayesinde adenozin seviyesi vücudumuz tarafından  sürekli olarak takip halindedir. Uykumuzu alamadıysak veya uzun süreli çalıştıysak adenozin seviyesi yükselir ve yorgunluk, uyku hissi ortaya çıkar. Dışarından aldığımız kafein ise adenozinle aynı işlerdedir ve 4-6 saat arasında adenozinin yerine geçip uyku ve yorgunluk hissinden kurtulmamızı etkiler. KAFEİN ETKİLERİ Kafein, kullanılış amacı doğrultusunda birden çok  açıdan faydalı veya zararlı olarak etki gösteriyor. Siz de antrenmanlarda rekor kırmak isteyen bir sporcu, sınavlarına hazırlanması gereken bir öğrenci veya masa başında uzun saatler mesai harcayan kişilerden olamalısınız. Kafeinin her kesime hitap eden faydaları ve zararları araştırıldı.

KAFEİNİN FAYDALARI NELERDİR?

Bitmek bilmeyen mesailerde yorgunluk hissinizi önemli ölçüde azaltarak işiniz ne kadar çok olursa olsun dinlenme ihtiyacı hissetmeden çalışmanızı sağlar. Çeşitli araştırmalar kafeinin alzheimerı önlemede katkı sağladığını kanıtlamıştır. Odaklanmanızı maksimum düzeye çıkararak sorumluluklarınızı normalinden çok daha kısa sürede tamamlamanıza yardımcı olur. Sınav dönemlerinde geceler boyu ders çalışıp ayakta durmanız gerekirken ihtiyacınız olan uykusuzluğu ve enerjiyi sağlar. Daha kolay ezberlemenizi ve okuduğunuzu anlamanıza yardımcı olur. Spor yapan herkes, branşı ne olursa olsun antrenman sonlarında tükenmeye başlar. Kafein ise bu yorgunluğu engeller. Yani antrenman boyunca maksimum performans gösterebilirsiniz. Reaksiyon hızı artırarak tenis, futbol gibi refleksif özelliklerin ön planda olduğu sporlarda kişiye önemli bir avantaj sağlar. Daha hızlı algılamanıza, düşünmenize ve tepki vermenize yol açar. Kas ağrılarını azaltır ve antrenmanda devamlılığı sağlar. Özellikle ağırlık kaldırma sporcuları için patlayıcı kuvveti tetikleyerek daha ağır kaldırmaya ve tekrar sayısını artırmaya yardımcı olur. Metabolizma hızını artırıcı etkisiyle daha hızlı yağ yakmanızı sağlar. Kafein, en etkili ve işe yarar doğal yağ yakıcıdır. Nabzı ve kan basıncını yükseltmesiyle böbreklerde daha fazla kan süzülmesini, dolayısıyla vücuttan su atılmasını sağlar. Bu da tartıda daha hafif çıkmanıza ve şişkinliğinizin giderilmesine sebep olur. Beyindeki bazı damarları olumlu yönde daraltarak migren gibi hastalıkların tedavisine yardımcı olur ve baş ağrısını giderir. Akciğer yollarını açarak bronşit gibi solunumu etkileyen hastalıkları önler. Kişinin felç geçirme riskini 1/4 oranında düşürür. Deri hastalıklarını iyileştirici etkisi vardır. Cilt kanseri tedavisinde olumlu etkileri bulunur.

KAFEİNİN ZARARLARI NELERDİR?

Uykusuzluğa bağlı sinirlenme, Mide bulantısı, Vücudun aşırı ısınması, Nabzın aşırı yükselmesine bağlı el titremesi.

NE KADAR KAFEİN TÜKETMELİYİZ?

Kafein ihtiyacı, kişiden kişiye büyük farklılıklar gösteriyor. Kişinin kütlesi, bünyesi, kafeine olan duyarlılığı gibi etkenler ihtiyacın da aynı ölçüde değişmesine neden olabiliyor. Günlük ortalama tüketim kilogram başına 4-6 mg. arasında olması tavsiye ediliyor. Örneğin 80 kilogram birinin günlük olarak alması gereken maksimum kafein miktarı 480 mg.oluyor. Ortalama ise 350 mg. kafein alması ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamaktadır. Normal kahvelerde fincan başına 150 mg. kafein bulunur. Bir porsiyon Taft Coffee’de ise (15 gr. kahveyle hazırlanmış) 350 mg. kafein bulunur. KAFEİN BAĞIMLILIK YAPAR MI? Kafein bağımlılığı, kafeinle ilgili insanların kafasını en çok kurcalayan ve en yanlış anlaşılan konulardan bir tanesi. Bu yanlış anlaşılma kişinin kafeinden uzak durmasına sebep olabiliyor. Çünkü bağımlılık kelimesini görünce insanların aklına doğrudan sigara, uyuşturucu gibi sağlığı tehlikeye arzeden ve kurtulmak için tedavi görülmesi gerekilen maddeler gibi gelebiliyor. Oysaki kafeinde böyle bir şey söz konusu bile değil. Kafeinde “bağımlılık” olarak nitelendirilen bu durumun ismi kafein toleransı ve zannedildiği gibi hayati ölçüde sonuçlar doğuran bir madde olmuyor. KAFEİN TOLERANSI NEDİR? Düzenli halde kafein alan biri zamanla kafeinin enerji veren, yorgunluğu azaltan etkilerini fark edemez duruma gelebiliyor. Mesela hayatında yüksek miktarda kafein almamış biri ilk kez kafein aldığında çok büyük bir fark yaşar. Enerjiyi ve odaklanmayı maksimum düzeyde hisseder. Ancak her gün kafein alan biri bir süre sonra buna alışır ve enerjiyi hissetmemeye başlayacaktır. Buna kafein toleransı deniliyor. Kafein toleransı oluşan kişiler, kafein almadığı veya az aldığı günlerde yorgunluk hissetmeye başlarlar. Baş ağrısı oluşabilir. Yani, yukarıdaki örnekte her gün kafein alan kişi, kafein almadığı bir günde normalden daha halsiz ve enerjisi düşük hale gelebilir. BAZI BESİNLERİN KAFEİN MİKTARLARI 1 porsiyon Taft Coffee filtre kahve (350 mg.) 1 porsiyon standart filtre kahve (150 mg.) 1 porsiyon espresso (100 mg.) 1 fincan Türk kahvesi (60 mg.) 1 paket hazır kahve (50 mg.) 1 fincan siyah çay (50 mg.) 1 fincan yeşil çay (20 mg.) 1 kutu kola (45 mg.) Sütlü çikolata (100 gr.da 20 mg.) Bitter Çikolata (100 gr.da 60 mg.)